Dünyada ve ülkemizde tıp teknolojinin gelişmesiyle birlikte ameliyat yöntemleri de değişiyor. Robotik minimal invaziv cerrahi tekniği operasyon sırasında cerraha ve sonrasında hastaya önemli konfor sunan bir sistem olarak biliniyor. Genel cerrahi, kadın doğum veya üroloji gibi birçok alanda kullanılan robotik cerrahi, böbrek naklinin alıcı ve verici ameliyatlarında bir süredir kullanılıyordu. Ancak son dönemde teknolojinin ilerlemesi ve cerrahi tecrübenin artması ile birlikte ülkemizde önemli bir ilk gerçekleştirildi.
Prof. Dr. K. Yalçın Polat ve ekibi tarafından Türkiye’de ilk kez bir karaciğer nakli vericisinden organ alımı işlemi “da Vinci robotik cerrahi” ile yapıldı. Prof. Dr. Kamil Yalçın Polat, Türk tıp tarihine geçen bu çok özel işlemin detayları ile ilgili bilgi verdi.
Hastaya konfor cerraha kolaylık sağlıyor
Robotik minimal invaziv teknik, cerrahi ekip ve hasta için önemli kolaylık sağlamaktadır. Vericinin ameliyat sonrası daha çabuk iyileşmesi, küçük kesi kullanılması sayesinde daha kısa sürede günlük hayatına dönmesi robotik cerrahi ile mümkün olmaktadır. Karaciğer naklinin klasik tekniğinde hastanın sağlıklı karaciğerinin çıkarılıp bağışlanan karaciğeri yerleştirilmesi için göğüs kafesinin hemen altından 3 -4 milimetrelik dikey ve 12-16 milimetrelik yatay bir kesi yapılmaktadır. Robotik yöntem ile yapılan minimal invaziv cerrahilerde 2-4 cm’lik bir kesiye ilaveten 3 tane 8 milimetrelik delik aracılığıyla ameliyat yapılmaktadır. Ameliyat sırasında cerrah, ameliyat masasının yanında bulunan ve ameliyatı kumanda edebilecek olan konsolda oturmakta ve robotu kullanmaktadır. Konsoldan alınan görüntüyle cerrah tüm detayları görebilmekte ve kolları hareket ettirebilmektedir.
6 yöne hareket edebilen robot ile karaciğer alımı gerçekleştiriliyor
Da Vinci robotunda bulunan 4 kol 540 derece dönüp 6 yöne hareket edebilmektedir. Kollardan biri kamera olarak kullanılmaktadır. Yüksek çözünürlüklü 3 boyutlu görüntü, kamera tarafından 10 kat büyütülerek cerraha yansıtılmaktadır. Böylelikle ameliyat bölgesi çok daha net ve ayrıntılı olarak görüntülenebilmektedir. İnsan elinden daha ufak boyutlarda bulunan robot kollar, cerrahın elinin uzanamayacağı noktalara da erişebilmektedir. Bu nedenle robotik cerrahi hem hastaya hem de cerraha avantaj sağlamaktadır.
Daha az ağrılı işlem ile donör kısa sürede ayağa kalkabiliyor
Canlıdan organ nakli ameliyatlarında en büyük fedakarlığı yapan donörler, karaciğer naklinde karaciğerinin bir parçasını hastaya vermek için gönüllü olmaktadır. Vericinin karaciğeri ameliyat sonrası kendini yenilemekte ve kişi bir süre sonra hayatına eskisi gibi devam edebilmektedir. Robotik cerrahi yöntemi vericinin iyileşme sürecini oldukça kısaltmakta ve kişi günlük hayatına rahatlıkla dönebilmekte, hatta 1 ay içinde spor yapacak duruma dahi gelebilmektedir.
Türkiye’de ilk kez gerçekleştirildi
Birkaç yıl önce Suudi Arabistan’da King Faisal Hastanesi’nde Prof. Dr. Dieter Broreing tarafından gerçekleştirilen Dünya’nın ilk robotik karaciğer naklinin ardından Prof. Dr. K. Yalçın Polat, Dr. Broreing ile çalışmalara başladı. 1 yıllık robotik eğitiminin ardından, Dr. Broreing, Memorial Bahçelievler Organ Nakli Merkezi’ne geldi ve iki günlük ameliyat programına katıldı.İki günde yapılan iki ayrı ameliyatla, organ bekleyen iki hastamız yeniden doğdu.
En sevdiklerine donör oldular, robotik ameliyat ile 12 saat sonra ayağa kalktılar
13 senedir kronik hastalıkları olan ve 5 yıldır karaciğer yetmezliği ile savaşan 33 yaşındaki Mustafa Çakan, kaşıntıları nedeniyle gece uykusundan uyanıyor ve sürekli halsiz hissediyordu. Çakan, 28 yaşındaki kardeşi Murat Çakan’ın karaciğerinden alınan bir parça ile hayata tutundu. Mustafa Çakan; “Kardeşim sağ olsun hiç düşünmeden ciğerinin bir bölümünü vermeyi kabul etti. Ben de ona hiç düşünmeden verirdim. Kendisine teşekkür ediyorum. Ameliyat zorlu bir süreç olabilir ama kimse ameliyat sürecinde korkmasın. Organ nakli olduk ve 4'üncü günde ayağa kalkıyorsak bu süreçten kesinlikle korkmamalılar” dedi.
Ağabeyine donör olan Murat Çakan duygularını bu sözlerle ifade etti “ Hiç düşünmeden seve seve karaciğerimi vermeyi kabul ettim. Ameliyatımın da robotik cerrahiyle yapılması sayesinde 2. günden itibaren ayağa kalkıp yürümeye başladım. Abime bir yaşam verebiliyor olmak çok güzel bir duygu. Aile olarak çok mutluyuz”
Robotik karaciğer donör ameliyatı sayesinde kısa sürede iyileşen bir başka aile de Geyik ailesiydi. 28 yaşındaki Ömer Geyik, 4 yıldır siroz hastalığıyla savaşan 58 yaşındaki babası Nadir Geyik’e karaciğerinin bir parçasını vermek için gönüllü oldu. Baba-oğul karaciğer nakli için Prof. Dr. Kamil Yalçın Polat’a başvurdular. Başarılı geçen ameliyat sonrası hızlıca toparlanan Ömer Geyik; “Ne olsa razıydım ama robotik sonrası daha çabuk toparlanacağımı duyunca içim rahatladı. Ameliyattan 12 saat sonra da ayağa kalktım. Hemen iyileşmek ve babamın da hızla iyileştiğini görmek en büyük mutluluk” diye konuştu.
Türkiye’de bir ilki gerçekleştiren Memorial Bahçelievler Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü’nden Prof. Dr. Kamil Yalçın Polat ameliyat süreçlerini bu sözlerle anlattı; “ Robotik cerrahi verici yani donör açısından daha küçük bir ameliyat kesesi, erken ayağa kalkma, konforlu bir ameliyat süreci sağlıyor. Karaciğer vericilerimiz de ameliyattan 12 saat sonra ayağa kalktı. Robotik ameliyat olan donörlerimizi dört beş gün içerisinde de taburcu edebiliyoruz' dedi.
