İSTANBUL’UN EN HAREKETLİ İLÇESİ

2024 Fiziksel Aktivite Araştırması’na göre İstanbul’un en hareketli ilçesi Tuzla oldu. Şehrin ortalama hareketlilik oranı ise 2,2 puanlık artışla yüzde 37,1’e yükseldi. Tuzla; tenisten, atletizme, basketboldan bisiklete kadar onlarca spora elverişli doğal yapısıyla diğer ilçelerin önüne geçti. 13 kilometre doğal deniz kıyısı olan Tuzla’nın kürek, kano, yelken ve dalış gibi su sporlarına da olanak vermesi spor yelpazesindeki zenginliği artırdı.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) iştiraki Spor İstanbul tarafından hazırlanan 2024 Fiziksel Aktivite Araştırması’nın sonuçları açıklandı. Araştırmaya göre İstanbul’un fiziksel aktivite oranı, 2023’e göre 2,2 puan artarak yüzde 37,1’e yükseldi. Araştırmanın ilk yapıldığı 2020 yılına göreyse İstanbul’un hareketlilik oranı yaklaşık 3 kat artarak yüzde 13,2’den yüzde 37,1’e çıktı. Araştırmaya göre İstanbul’un en hareketli ilçesi Tuzla oldu.

Spor İstanbul Fiziksel Aktivite Araştırması, 39 ilçede toplam 11 bin 534 kişiyle yüz yüze ve hane ziyaretleri şeklindeki görüşmelerle yapıldı. İlçe ilçe İstanbul’un hareket haritasını ortaya koyan araştırmada, katılımcılara haftada kaç dakika egzersiz yaptıkları, en çok hangisini tercih ettikleri, nerede ve hangi amaçla yaptıkları gibi çok sayıda soru yöneltilirken, egzersiz yapamayanlara da nedenleri soruldu. Araştırmada cinsiyet ve yaş gruplarına göre dağılımlar da yapıldı.

TUZLA’DA HAREKET VAR, SPOR VAR

İstanbul’un fiziksel aktivite şampiyonu olan Tuzla’nın bu başarıyı tesadüfen elde etmediği, ilçede son yıllarda art arda düzenlenen spor etkinlikleri ve sağlıklı yaşam odaklı projelerle net biçimde görülüyor. Tuzla Belediyesi, yalnızca fiziksel değil, kültürel anlamda da vatandaşlarını harekete geçiriyor. Özellikle Avrupa Hareketlilik Haftası kapsamında gerçekleştirilen ve büyük ilgi gören Tuzla Run Fest, ilçenin spora olan ilgisini gözler önüne serdi. Festivalin son gününde yapılan 5 kilometre Halk Koşusu ve 10 kilometre Yol Koşusu’nda binlerce sporcu Tuzla sahilinde buluştu. 5 kilometrelik halk koşusunun startını Tuzla Belediye Başkanı Eren Ali Bingöl verdi.

Yıl boyunca düzenlenen yoga, pilates, bisiklet, deniz festivalleri, yaz/kış spor okulları, mahalle etkinlikleri, çocuklara yönelik e-spor ve geleneksel spor turnuvaları, Tuzla’da sporu bir yaşam kültürüne dönüştürmüş durumda. Şifa AVM içerisinde hizmete giren Tuzla Fit gibi tesislerle vatandaşların spor yapma imkânları artırılıyor. Tuzla’da düzenlenen etkinlikler arasında Dragon Bot Yarışları, kano ve kürek eğitimleri, Kabotaj Bayramı’na özel deniz sporları yarışmaları da yer alıyor. Bunlar sadece fiziksel aktiviteyi değil, aynı zamanda denizle tanışmayı, takım ruhunu ve doğa ile bağı da güçlendiriyor.

“HEM FİZİKSEL HEM ZİHİNSEL ANLAMDA AKTİF BİREYLER YETİŞTİRMEYE ÇALIŞIYORUZ”

Tuzla Belediye Başkanı Av. Eren Ali Bingöl, Tuzla’nın İstanbul’un en hareketli ilçesi seçilmesini şu sözlerle değerlendirdi:

“Bu başarı, Tuzla’da son dönemde oluşturduğumuz spor vizyonunun bir sonucudur. Biz sporu sadece sağlıklı yaşam için değil, aynı zamanda sosyal bağları güçlendiren, mahalle kültürünü pekiştiren ve toplumu dönüştüren bir araç olarak görüyoruz. İlçemizde düzenlediğimiz Run Fest, bisiklet turları, deniz sporları etkinlikleri, spor okulları, mahalle etkinlikleri ve gençlere yönelik eğitim destekleriyle hem fiziksel hem zihinsel anlamda aktif bireyler yetiştirmeye çalışıyoruz. Bu başarı sadece bir istatistik değil; Tuzla’nın geleceğine yapılan bir yatırımdır. Hedefimiz, herkesin sporla iç içe olduğu, sağlıklı ve mutlu bir Tuzla’yı hep birlikte inşa etmek. Katkı sunan herkese gönülden teşekkür ediyorum.”

PROF. DR. DONUK: “ÇOK GENİŞ KATILIMLI BİR ARAŞTIRMA”

Fiziksel Aktivite Araştırması’nı değerlendiren İBB Spor İstanbul Genel Müdürü Prof. Dr. Bilge Donuk, halk sağlığının korunması sürecinde bilimsel veriye dayalı politikaların önemine dikkat çekerek şu ifadeleri kullandı:

“Beşincisini yayımladığımız Fiziksel Aktivite Araştırması kapsamında 2024 yılında 11 bin 534 kişiyle yüz yüze görüşmeler ve hane ziyaretleri yaptık. Bu sayıyla oldukça geniş bir örneklem kitlesine ulaştık. Günümüzde birçok kamuoyu araştırması 2-3 bin kişiyle yapılırken, biz İstanbul’un fiziksel aktivite düzeyini ilçe ilçe, cinsiyet ve yaş gruplarına göre ayrıntılı biçimde ortaya koyduk. Katılımcılara haftalık egzersiz sürelerinden en sık tercih ettikleri aktivitelere, egzersiz yapma motivasyonlarından yapamama nedenlerine kadar geniş bir yelpazede sorular yönelttik ve kapsamlı veriler elde ettik.”

DONUK: “İSTANBUL’UN HAREKETLİLİĞİ ARTIYOR AMA YOL DAHA UZUN”

İstanbul’un hareketlilik oranının yüzde 37,1’e yükselmesinin önemli olduğunu belirten Prof. Dr. Donuk, şunları söyledi:

“2023’te bu oran yüzde 34,9’du. Araştırmanın ilk yılı olan 2020’de ise yalnızca yüzde 13,2 seviyesindeydi. Bugün gelinen noktada, 73 tesisimizde ve 300’ün üzerindeki açık alanda yürüttüğümüz etkinliklerin bu artışta önemli bir payı bulunuyor. İstanbul’un hareketlilik düzeyi yükseliyor, ancak kat etmemiz gereken mesafe hâlâ oldukça uzun. Muadil Avrupa kentlerinde bu oranlar yüzde 50’nin üzerindedir. Bu nedenle hem kamu hem de özel sektörün, kent sakinlerinin fiziksel aktiviteye erişimini kolaylaştıracak olanakları artırması büyük önem taşıyor.”

“HAREKETLİ HER 100 BİN KİŞİ, 250 MİLYON DOLAR KATKI DEMEK”

Fiziksel aktivite ile sağlık ve ekonomik sürdürülebilirlik arasındaki ilişkiye de vurgu yapan Donuk, şöyle devam etti:

“Düzenli fiziksel aktivite, bireylerin sağlık sorunlarını azaltarak sağlık sistemine olan yükü hafifletir. Araştırmalarımıza göre, her 100 bin aktif birey, yaklaşık 250 milyon dolarlık ekonomik katkı sağlamaktadır. Türkiye, Avrupa’nın en genç nüfusuna sahip ülkesi olmasına karşın, ne yazık ki obezite oranlarında da ilk sırada yer almaktadır. Bu tablo, daha sağlıklı ve aktif bir toplum için harekete geçmemiz gerektiğini açıkça gösteriyor. Özellikle 65 yaş ve üzeri bireylerimizin düzenli hareket etmeleri büyük önem taşıyor. Çoğu ‘zaman bulamadığını’ söylese de TİAK verilerine göre yaşlılarımız günde ortalama 6 saatlerini televizyon karşısında geçiriyor. Biz de Spor İstanbul olarak emekli ve 65 yaş üzeri vatandaşlarımıza yalnızca 1 TL’ye spor yapma imkânı sunuyoruz. Gençlere de yüzde 50 indirimle hizmet veriyoruz.”

İSTANBULLULAR EN ÇOK YÜRÜYÜŞ YAPMAYI SEVİYOR

İstanbulluların en çok tercih ettiği egzersiz türü, yüzde 58 ile yürüyüş oldu. Yürüyüşü sırasıyla fitness, yüzme, futbol, koşu, yoga ve pilates izliyor. Kadınlar da erkekler de en çok yürüyüşü tercih ediyor. Her iki grupta da fitness ikinci sırada yer alıyor. Kadınların en az ilgi gösterdiği aktivite yüzde 0,8 ile dövüş sporları olurken, erkeklerin en az ilgilendiği aktivite yüzde 0,8 ile yoga ve pilates oldu.

“Fırsat olsa” İstanbulluların en çok yapmak istediği spor veya egzersiz türü ise yüzde 40,8 ile yüzme olarak belirlendi.

EGZERSİZ YAPANLARIN EN BÜYÜK AMACI: “DAHA ZİNDE HİSSETMEK”

Düzenli fiziksel aktivite yapan İstanbulluların yüzde 59’u, spor yapma nedenlerini “daha zinde hissetmek” olarak belirtiyor. “Fiziksel görünüşünü iyileştirmek” için spor yapanlar yüzde 35,8’de kalırken, “sağlık sorunları” nedeniyle egzersiz yapanların oranı yüzde 33,8 oldu.

Kadın katılımcıların %58,7’si, erkeklerin ise %59,2’si daha zinde hissetmek için fiziksel aktivite yaptığını belirtti. İkinci sırada fiziksel görünüşü iyileştirmek yer alırken, kadınların yüzde 36,2’si ve erkeklerin yüzde 35,4’ü bu amaçla egzersiz yapıyor. Sağlık gerekçesi üçüncü sırada yer aldı. Kadınların yüzde 36,1’i, erkeklerin yüzde 31,7’si sağlık için egzersiz yapıyor.

Kadınların yüzde 34,9’u kilo vermek için spor yaparken, bu oran erkeklerde yüzde 19,2.

Erkeklerin yüzde 28,1’i, kadınların ise yüzde 20,3’ü eğlenceli vakit geçirmek ve stres atmak amacıyla spor yaptıklarını ifade etti.

GENÇLER EN ÇOK SPOR SALONLARINI KULLANIYOR

İstanbullulara sportif faaliyetlerini en sık yaptıkları yerler sorulduğunda, yüzde 64,6 ile parklar ve açık alanlar ilk sırada yer aldı. İkinci sırada yüzde 46,2 ile spor merkezleri, üçüncü sırada ise yüzde 35,7 ile sokaklar bulunuyor. Araştırmaya göre yaş ilerledikçe spor merkezlerinde egzersiz yapma oranı azalırken, sokak ve park gibi açık alanlarda spor yapma eğilimi artıyor.

HAREKETİN HARİTASI: EN AKTİF İLÇELER VE YENİ HEDEF NOKTALARI

Spor İstanbul Fiziksel Aktivite Araştırması’nın en çok merak edilen sonuçlarına gelince…

2024 yılı hareketlilik oranında Tuzla (%52,6), Beyoğlu (%48,6) ve Küçükçekmece (%48,3) ilçeleri öne çıktı.

İstanbul’un farklı bölgelerinde yapılan ölçümler, özellikle Sultangazi, Ümraniye ve Kartal gibi ilçelerde hareketliliğin artırılmasına yönelik önemli bir potansiyel bulunduğunu da ortaya koydu. Bu ilçeler, önümüzdeki dönemde yerel spor etkinlikleri ve mahalle temelli fiziksel aktivite programlarıyla gelişim odaklı çalışmalara ev sahipliği yapabilecek alanlar olarak değerlendiriliyor.

Kapsamlı araştırma verileri, coğrafi özellikleri ve nüfus yoğunluğu açısından farklı dinamiklere sahip Çatalca gibi ilçelerde ise fiziksel aktivite oranlarının İstanbul ortalamasının altında seyrettiğini gösteriyor. Bu durum, merkezden uzak bölgelerde erişilebilirlik ve katılımı artırmaya yönelik yeni saha uygulamalarıyla desteklenmesi gereken önemli bir gelişim alanına işaret ediyor.

DENİZ KIYI DENİZLE DOST KENT: TUZLA

İlçeyi diğer ilçelerden ayıran en önemli özelliklerden biri de 13 kilometre doğal kıyısı. İstanbul’un el değmemiş ender deniz alanlarına sahip olan Tuzla’nın 3 bölgesinde çeşitli deniz sporları yapılıyor. Mercan gölü ve Antik Mendirek civarında, merkez sahil ve İTÜ Denizcilik Fakültesi etrafında ve halk plajı çevresinde yapılan deniz sporları ilçeye renk katıyor. Toplam 14 deniz ve su sporları kulübünün faaliyet gösterdiği Tuzla’da kürek, kano, yelken, dragon bot, sup board, rüzgar sörfü, serbest dalış, aletli dalış gibi deniz ve su sporları ilçede 7’den 70’e pek çok kişinin ilgisini çekiyor. Ilıman iklim ve uygun rüzgar nedeniyle yılın 10 ayına yayılan su sporları diğer ilçelerden de deniz tutkunlarını Tuzla’ya çekiyor.