Biyolojik yapımızı yediklerimiz inşa eder. Normalde iki-üç kilogram olarak doğan bir bebek beslenmesi ile orantılı olarak büyür, gelişir yetişkin bir insan olur.

Bedensel gelişimle birlikte zihinsel ve toplumsal gelişim de gerçekleşir süreç içerisinde. Bu yazımda bireyin toplumsal gelişim sürecinde kazanımları, bunların kişilik oluşumundaki etkileri üzerinde durmak istiyorum.

İnsanoğlu doğumunda yaşamını sürdürmekten aciz, emme refleksinin dışında hiçbir ihtiyacını karşılayamaz. Ailesi bakımını üstlenir. Ailesinden, yakın çevresinden, okuldan ve nihayet içinde yaşadığı toplumdan birçok şeyler öğrenerek sosyal bir varlık olur.

Kuşaktan kuşağa aktarılan kültür kişileri hem vezir, hem de rezil eder. İçinde doğduğunuz kültürde bireyin gelişimi için; mutluluk aşılayan duygular, olumlu, pozitif, kendine güveni artıran eğitim sistemi varsa, birey bu duygularla beslenecektir. Bu tür bireylerin oluşturduğu toplum; yaratıcı, üretici, uygar ve mutlu bir toplum olacaktır.

Birey; ailesinden, çevresinden, okulundan, özgüvenini kırıcı telkinler alıyorsa, toplumsal yargılar hep aşağıya çekici frekanslarda ilerliyorsa, kişinin bu bataklıktan kurtulması çok zordur. Fakirlik edebiyatıyla gelişim basamaklarını tırmanan bir kişi, bunu bir kader olarak kabullenir, fakirliğini yenebilmek için gerekli atılımları yapmakta çok güçlük çeker. Ona aşılanan bu edilginlik duvarını yıkabilmek için kendine güveni olan güçlü bir kişilik gerekir. Başkasına el açıp, ezik bir şekilde yaşamını sürdüren bir ailenin bireyi bunu öğrenecektir. Aklın var senin, zincirler ayağa takılmakla insanlar esir edilmezler sadece. Esas esir eden zincir aklına, zekana, zihinsel yapına ve de yaşam biçimine vurulan zincirdir. Sınıflı toplumlarda bu zinciri kırmak elbette mümkündür.

Kast sisteminde tabakalar arası geçiş yoktur. Kişi hangi tabakada doğmuş ise ancak o tabaka içerisinde bir statü değişikliğine sahip olabilir. Kast sisteminde kişinin doğduğu tabaka kader olabilir. Bu kaderi de gene egemenler yaratmaktadır.

Kişi kendi kaderini kendi yaratır. Önce bir hedef belirlemek, sonra bu hedefe doğru yürümek gerek. Durağanlık yoksa, hızınız ne olursa olsun, bir gün o hedefe mutlaka ulaşacaksınız. Toplum yargılarını yerine göre kırmak gerek. Kendine güven. Gücün her şeye yeter.

Celil Boz  (celilboz@yahoo.com)

Eğitimci Sosyolog

9/5/2022