Cami ya da mescit yönünden oldukça zengin bir ülkeyiz. Yüzde doksanından fazlasının Müslüman olduğu bir ülkede normal olanda bu zaten. Ülkemizdeki diğer inanç sahibi insanların ihtiyaçları için ibadethanelerde olduğu gibi cami ve mescitlerin tamamına yakını halkın maddi ve manevi yardımları ile yapılmıştır ve yapılmaya da devam etmektedir.

İnşaatı biten camilerin kullanımı Diyanet İşleri Başkanlığına devredilir. Şayet cami bir pasaj üstüne inşa edilmişse altındaki pasajın kiraya verilmesi ve işletilmesinin sağlanması vakıflar genel müdürlüğü aracılığı ile olur. İmarı biten camilere ve mescitlere Diyanet İşleri Başkanlığının denetimleri sonunda uygun görürse sonradan kadrolu imam ve müezzin ataması yapılmakta.

Cami ve mescit aynı görevi yapsalar da mescitler caminin daha küçüğüdür. Mescitleri camiden ayıran fark ise; mescitler fiziken küçük olduklarından cuma namazı ve bayram namazı kılınmayan küçük mahalle, site, semt camileri olmalarıdır. 

Kanaatimce; Cami deyince içerisinde kütüphane, dershane, misafirhane, sağlık ocağı vb. birimlerin olduğu yerler gelmeli. Osmanlıda ecdat camileri saymaya çalıştığım bütün bu birimlerinin de içinde bulunduğu külliyenin ortasına inşa ederdi.  

Günümüzde sadece namaz vakitlerinde camiler ve mescitler açık onun dışında birçok camide din görevlisi bulmak hatta ibadet etmek bile zor. Çünkü emniyet gerekçesi ile kapalıdırlar.

Camiler ve diğer ibadethaneler sadece ibadet saatleri ya da belli gün ve aylarda değil de 7/24 açık olmalı insanlar boş zamanlarında rahatlıkla oralara girip çıkabilmeli, boş zamanlarını orada kitap okumalı, sosyal aktiviteler ve projelere katılmalıdır.

Camilerin eski şaşalı günlerine dönmeleri için inanan insanların cami fobisinden bir an evvel kurtulmaları gerekiyor.  

Günümüzde birer ticarethaneye dönüşen cami pasajları sadece eğitim ve sosyal amaçlı kullanılmalıdır. O çevrede yaşayan ve isteyen her insanın yaşına ve cinsiyetine bakılmaksınız beşikten mezara kadar eğitimle ilgili ne tür bir bilgi eksiği varsa orada giderilebilmelidir.

He yere imam hatip okulu açmaktansa din görevlileri; fen lisesi ayarı yüksek puanlı okullarda eğitim almalı diye düşünüyorum.

Ayrıca din görevlileri söylemleri ve yaşamları ile topluma örnek olan başka uğraşısı olmayan kişilerden seçilmeli. 

Her KPSS’den yeterli not alan din görevlisi olarak bu görevlere atanmamalı. Bu işe yüreğini koyanlar ve fıtraten bu işe uygun olanlar din görevlisi olabilmeli. Din görevlilerinin ekonomik kaygıları olmamalı, çok iyi bilgisayar kullanabilmeli, tarihten, sosyolojiden, felsefeden, spordan en azından entelektüel bazda bilgi sahibi olmalıdır. 

Çocuklar camilere ve diğer ibadethanelere koşa koşa, seve seve akın etmeli. Sadece bazı Camilerde “Bu camide çocuklara kızılmaz” tabelası olmamalı ve hiçbir camide her ne sebeple olursa olsun çocuklara kızılmamalı. 

Diyanet İşleri Başkanlığı'nın verilerine göre, Türkiye'de 2021 yılı sonu itibarıyla toplam 89 817 cami bulunmakta. 2022 yılı itibarı ile bu sayı 100 000’i geçmiştir diye düşünüyorum.

En çok cami haliyle ülkemizin mega kenti İstanbul’da bulunuyor. Müslümanların ibadet yeri olarak bilinen camilerinin Türkiye’deki bazı illere göre dağılımını çoktan aza doğru sıraladım. Buna göre;

İstanbul                     3530

Konya                         3238

Ankara                       3171

Kastamonu                2594

Diyarbakır                2075

 Urfa                           2086

İzmir                           1915

 Isparta                       743

Bitlis                          730

Artvin                        704

Bu sayılardan da anlaşılıyor ki her mahallemiz henüz belki çocukların gidebileceği bir okula sahip değil amma bir cami ya da mescide sahip.

Özellikle büyük şehirlerde altı pasaj olan pek çok camiye şahit olmuşsunuzdur. Bu cami pasajlarında; market, kasap, manav, terzi, bakkal, emlakçı, ganyan bayii, lokanta, restoran vb. hemen her meslek grubuna ait dükkânlar bulunmaktadır. Buralardan alınan kira gelirlerinin sanırım camilerin tadilatlarına ve restorasyonuna direkt bir katkısı olmadığından olsa gerek hemen her Cuma günü namaz sonrası camilerin ihtiyaçları için cemaatten nakdi yardımlar toplanmakta. 

Devlet büyüklerimizden ve ilgili kişilere acizane önerim;

Ne olursunuz; gelin bu bu cami pasajlarının yerine inananların fitre, sadaka ve hayır amaçlı camiye bağışlayacağı yiyecekler, giyecekler ve nakdi yardımların ihtiyaç sahiplerine dağıtıldığı merkezlere dönüştürelim. Cami pasajları, “Hayır Çarşılarına” ve “Cami Hizmet Pasajlarına” dönüşsün.

İnsanlar daha çok zamanlarını buralarda geçirsin. İbadethaneler ile halk arasındaki soğuk perdeler yırtılsın.

Ülkedeki bütün inanç gruplarına ait tüm mabetler Diyanetin değil Milletin ibadethaneleri olsun, çok amaçlı kullanılsın, dolsun taşsın, her köşelerinden çocuk sesleri yankılansın.

Her caminin (ibadethanenin) internet bağlantısı ve camilerin internet sayfaları, hocaların birer diz üstü bilgisayarı olsun.

Bazı camilerde olduğu gibi; hutbeler, vaazlar projektör eşliğinde yansıtıcılarla yapılsın.

Her caminin fotoğrafçılık kulübü, gezi kulübü, musiki kulübü, satranç kulübü, ilahi kulübü ve ya farklı spor dallarına ait kulüpleri olsun.

Camilerde dini ve ahlaki eğitimlerin yanında, imkânı olmayan insanlar için biçki dikiş, okuma yazma, hat, tezhip, resim vb. kurslar düzenlensin.

Bu yazıyı yazdığım günlerde; haber kanallarında ve sosyal medyada bir çiftin cami içerisinde pasta kesmeli nikah görüntüleri gündeme damga vurdu. Bu tür etkinlikler cami içinde ibadet edilen yerlerde değil de cami külliyesinde veya cami pasajlarında uygun bir etkinlik alanında yapılması daha şık olurdu diye düşünüyorum.

NE DERSİNİZ ÇOK MU ZOR…